1. Ո՞րոնք են տնտեսության սպասարկման ոլորտի հիմնական ճյուղերը:

Տնտեսության սպասարկման ոլորտի հիմնական ճյուղերն են` բժշկությունը, կրթությունը, ծանր ու թեթև արդյունաբերությունը:

2. Ի՞նչ կապ կա սպասարկման ոլորտի և նյութական արտադրության ոլորտների միջև:

Առանց առևտրի ոլորտի հնարավոր չէ զարգացնել տնտեսությունը:

3. Ինչու՞ է տնտեսության մեջ անընդհատ մեծանում սպասարկման ոլորտի դերը:

Որովհետև, երբ պահանջարկը շատանում է, այդ ժամանակ սպասարկման ոլորտի դերը մեծանում է:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ծովեր, Ծոցեր, Նեղուցներ և Ջրանցքներ

 

 

 

 

Ի՞նչ դեր ունի տրանասպորտը համաշխարհային տնտեսության գործում

 

Տրանսպորտը համաշխարհային տնտեսության գործում ունի շատ մեծ դեր: Տրանսպորտը տարբեր երկրների միջև ապահովում է բեռների ու ուղևորների փոխադրումը

 

Տնտեսության զարգացման ներկա փուլում տրանսպորտի, որ տեսակն է ամենաարագը զարգանում: Պատասխանը հիմնավորել

 

Ես կարծում եմ, որ ամենաարագը զարգանում են ավտոմեքենաները, քանի որ ավտոմեքենաների քանակը և տեսակը մեր քաղաքում օրեցոր ավելանում է

 

Նշել հետևյալ ջրային ավազանների ամենախոշոր նավահանգիստները.

 

Ճապոնական ծով, Միջերկրական ծով, Հյուսիսային ծոց, Կարիբյան ծով,Պարսից ծոց, Մեքիսկական ծոց, Բալթիկ ծով

 

 

 

 

 

 

1.Ո՞րոնք են տնտեսության սպասարկման ոլորտի հիմնական ճյուղերը:

 

Տնտեսության սպասարկման ոլորտի հիմնական ճյուղերն են՝ առևտուրը, բժշկությունը և կրթությունը:

 

2.Ի՞նչ կապ կա սպասարկման ոլորտի և նյութական արտադրության ոլորտների միջև:

 

Առանց առևտրի ոլորտի, որը կատարում է սպասարկումը չի կարող լինել նյութը, որը պետք է արտադրեր նյութական արտադրության ոլորտները:

 

3.Ինչու՞ է տնտեսությամ մեջ անընդհատ մեծանում սպասարկման ոլորտի դերը:

 

Որովհետև մարդիք ավելի և ավելի շատ պահանջարկներ են ունենում, իսկ այդ ժամանակ սպասարկման ոլորտի դերը մեծանում է:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Ի՞նչ տարբերություն կա նյութական արտադրության ոլորտների և ձնկորսության, անտառային տնտեսության, որսորդության միջև:

2. Ի՞նչ նյութական բարիքներ է մարդուն տալիս անտառը և այդ բարիքները տնտեսության ո՞ր ճյուղերում են օգտագործվում:

3. Ի՞նչ հետևենաքներ են թողնում ձնկորսությունը, անտառային տնտեսությունը և որսորդությունը բնության վրա:

 

1.Նյութական արտադրությունը այս ոլորտներում տարբեր են նրանում, որ մեկը ավելի շատ է եկամուտ բերում, մյուսն` ավելի քիչ և նյութականը տալիս է մեզ հումք, որ պատրաստենք տարբեր նյութեր։ 

2.Անտառը տալիս է փայտ, որի շնորհիվ պատրաստում են տարբեր տեսակի իրեր, տալիս է հատապտուղներ, որից պատրաստում են համեղ չրեր, հյութեր, դեղաբույսեր, որից այսօր գրեթե օգտվում են 80% և այլն: Այս ամենը օգտագործում են արդյունաբերության և գյուղատնտեսության ճյուղերում:

3. Այսօր տեսնելով այս երեք ճյուղերը գնալով նվազում են, աճելու փոխարեն, որովհետև անխղճորեն կտրատում են ծառերը, գաղտնի ձկնորսություն անում և վաճառում, իսկ որսորդությունը առանց մտածելու ոսում են այնպսի կենդանիներ ու թռչուններ որ արդեն հայտնվել են կարմիր գրքում:

 

 

 

 

 

 

 

Որո՞նք են անասնապահության զարգացման նախադրյալները:

Կենդանիները, կենդանու տեսակները, պայմաները և մարդու աշխատանքը:

Ի՞նչ կապ ունի անասնապահությունը տնտեսության մյուս ճյուղերի հետ:

Օրինակ՝ բուսաբուծությունը արդյունաբերությանը տալիս է՝ հումք, իսկ անասնապահությանը՝ սննունդ։

Նշել այն երկները, որտեղ առաջատար են անասնապահության հետևյալ ճյուղերը՝ ոչխարաբուծություն, խոզաբուծություն, խոշոր եղջերավոր անանսապահություն, ձիաբուծություն, ձնկորսություն:

Ոչխարաբուծություն-ոչխարաբուծությունը հատկապես զարգացած է Ավստրալիայում, Ղազախստանում

Նոր Զելանդիայում

խոզաբուծություն-Չինաստան

խոշոր եղջերավոր անանսապահություն- բարեխառն գոտու երկրները

ձիաբուծություն-Միջին Ասիա

ձնկորսություն-ԱՄՆ

 

 

  

 

 

 

 

Որո՞նք են բուսաբուծության զարգացման նախադրյալները:

 

Բարենպաստ պայմաններ,սերմեր, մարդկանց աշխատանք։

 

Ի՞նչ կապ ունի բուսաբուծությունը տնտեսության մյուս ճյուղերի հետ:

 

Բուսաբուծությունը արդյունաբերությանը տալիս է՝ հումք, իսկ անասնապահությանը՝ կեր։

 

Նշեք հետևյալ բույսեր մշակող առաջատար երկրները.

Բրինձ, ցորեն, բամբակ, թեյ, սուրճ կակաո, խաղող, եգիպտացորեն

 

Ցորեն-Ռուսաստան,Բրինձ-Չինաստան, թեյ-Չինաստան, սուրճ կակաո-ԱՄՆ և Աֆրիկա,եգիպտացորեն-ԱՄՆ,խաղող-Իտալիա:

 

 

 

 

 

 

Որո՞նք են գյուղատնտեսության զարգացման նախադրյալները:

 

Գյուղատնտեսության զարգացման նախադրյալներ՝ գյուղատնտեսական բույսերի մշակությամբ և գյուղատնտեսական կենդանիների բուծմամբ՝ երկրագործական և անասնաբուծական մթերքներ ստանալն է:

 

Ի՞նչով է գյուղատնտեսությունը տարբերվում տնտեսության այլ Ճյուղերից:

 

Գյուղատնտեսության արդյունքը ավելի հեշտ է քան մյուս տնտեսական ճյուղերը:

 

Ի՞նչ կապ ունի գյուղատնտեսությունը արդյունաբերության այլ չյուղերի հետ, բերել օրինակներ: 

 

Օրինակ մեքենայաշինության հետ կապի ունի գյուղատնտեսություն շատ գյուղատնտեսականմթերքներ ուղարկվում են գործարաներ:

 

Ի՞նչով են իրարից տարբերվում գյուղատնտեսության զարգացման ինտենսիվ և էքստենսիվ ուղղությունները, բերել օրինակներ:

 

 

Գյուղատնտեսության ինտենսիվ զարգացումը ենթադրում է մշակվող հողի միավոր տարածքից` մեկ հեկտարից ստացվող բերքի` բերքատվություն:

 

 

 

 

 

Որո՞նք են քիմիական արդյունաբերության զարգացման նախադրյալները:

 

Արդյունաբերության ճյուղերը խմբավորում են նաև ըստ դրանց ձևավորման ժամանակի: Առանձնացվում են հին, նոր և նորագույն ճյուղերը: Հին ճյուղեր են, օրինակ՝ մետաղաձուլությունը և թեթև արդյունաբերությունը, իսկ նոր ճյուղեր են էլեկտրաէներգետիկան, մեքենաշինության ճյուղերի մեծ մասը և քիմիան:

 

Ի՞նչ դեր ունի քիմիկան արդյունաբերությունը տնտեսության մեջ:

 

Քիմիական արդյունաբերությունը լայնորեն օգտագործվում է գյուղատնտեսության մեջ և կենցաղում: Տնտեսության մեջ օգտագործվում են ծծմաբկան թթուն, հահանքային պարարտանյութերը, իսկ կենցաղում օգտագործվում է պլասմասաներով:

 

Ի՞նչ տեղաբաշխման առանձնահատկություններ ունի սննդի արտադրության տեղաբաշխումը:

 

Սննդի արդյունաբերության տեղաբաշխումն ունի համատարած բնույթ, այն բաղկացած է բազմաթիվ ենթաճյուղերից: Արագ փչացող հումք՝ կաթ, խաղող, լոլիկ մշակող ձեռնարկությունները տեղաբաշխվում են հումքի աղբյուրների մոտ: 

 

 

 

 

 

 

 

Ի՞նչ դեր ունի մետղաձուլությունը ժամանակակից կյանքում և տնտեսության մեջ:

 

Մետաղով պատրաստում են տրանսպորտ,համակարգչային տեխնիկա, հռթիրաշինություն և այլն: 

 

Ի՞նչպիսի փոխադարձ կապեր կան մեքենաշինության և մետաղաձուլության միջև:

 

Մեքենաշինության հումքըմետաղաձուլությունն է և մեքենաշինությունը կապ ունի մեքենաշինությա հետ: 

 

Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են մեքենաշինության ոլորտում:

 

 

 

 

 

 

Ի՞նչ դեր ունի վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը տնտեսության զարգացման գործում:

 

Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը տնտեսության զարգացման գործում շատ մեծ դեր ունի: Նրա  շնորհիվ աշխատում են գյուղատնտեսական տարբեր տեխնիկաներ, օրինակ՝ տրակտոր, եքսկավատով և այլն: Նրանով աշխատում են քաղաքային պայմաներում օգտագործվող տարբեր առարկաներ:

 

 

Որո՞նք են վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության զարգացման նախադրյալները:

 

Ածուխ, նավթ գազ ,տորֆ, փայտանյութ

 

 

 

 

 

 

 

Որո՞նք են արդյունաբերության հին և նոր ճյուղերը:

 

Արդյունաբերության ճյուղերը խմբավորում են նաև ըստ դրանց ձևավորման ժամանակի:Առանձնացվում են հին, նոր և նորագույն ճյուղեր: Հին ճյուղեր են, օրինակ` մետաղաձուլությունը և թեթև արդյունաբերությունը,  իսկ  նոր  ճյուղեր են էլեկտրաէներգետիկան, մեքենաշինության ճյուղերի  մեծ  մասը  և քիմիան:

 

Նշեք արդյունաբերության այն ճյուղերը, որոնք դուք առաջնային եք համարում:

 

Արդյունաբերությունը ազգային տնտեսության, ինչպես նաև համաշխարհային տնտեսությանարտադրության առաջատար ճյուղն է: Արդյունաբերության բաժինը համաշխարհայինտնտեսության կառուցվածքում ամենամեծն է (60%): Արդյունաբերության բաժինը նշվածմիջինից շատ ցածր է զարգացող և հատկապես ցածր է Աֆրիկայի զարգացող երկրներում:

 

Որո՞նք են արդյունաբերության զարգացման նախադրյալները:

 

Երկրի արդյունաբերական զարգացման մակարդակի գնահատման համար առավել բնութագրական է արդյունաբերության ընդհանուր արտադրանքի մեջ մշակող արդյունաբերության ճյուղերի բաժինը:

 

 

 

 

Որո՞նք են տնտեսության զարգացման նախադրյալները

Տնտեսություն-օրենք, տառացիորեն «տնտեսավարման կանոններ») տնտեսականգործունեություն (արտադրություն, բաշխում, փոխանակում և բարիքների սպառում)։«Տնտեսություն» տերմինի տակ սովորաբար ենթադրվում է.

ա.«Տնտեսություն» գիտությունը

բ.համաշխարհային տնտեսությունը (ինտերէկոնոմիկան)

գ. երկրում տնտեսական գործունեության ամբողջությունը

դ.որևիցե հասարակության տնտեսությունը (մարզի, երկրի, խմբի, երկրների, աշխարհի)

ե.տան վարման օրենքները, կանոնները

զ.նյութական և ոչ նյութական արտադրության տեսակների ամբողջությունը:

Նշեք 5 երկիր որտեղ տնտեսության առաջատար ճյուղը

ա) գյուղատնտեսությունն է

բ) արդյունաբերությունն է

գ) սպասարկման ոլորտն է

ա) գյուղատնտեսությունն է – Գերմանիա, Ֆրանսիա,,ԱՄՆ,Ավստրալիա, Կանադա

  բ) արդյունաբերությունն է –  Ֆրանսիա,Իտալիա,Գերմանիա, ԱՄՆ,Ճապոնիա, 

գ) սպասարկման ոլորտն է – ,Գերմանիա, ԱՄՆ,Ավստրիա,ՖրանսիաԴանիա:

Ի՞նչ ազդեցություն  ունի բնակչության սեռատարիքային կազմը տնտեսության զարգացման վրա:

 Հասարակության գլխավոր արտադրողական ուժը բնակչությունն է իր սեռատարիքայինկազմով։ Նաև այդ ուժով է որոշվում երկրի տնտեսական հզորությունը, նյութական և հոգևորբարիքներ ստեղծելու հնարավորությունը։   

 

 

 

1)1

 Ռուսաստան

17.075.400

2

 Կանադա

9.984.670

3

 Չինաստան

9.596.960[3]

4

 ԱՄՆ

9.372.610[4]

5

 Բրազիլիա

8.547.000

6

 Ավստրալիա

7.686.850

7

 Հնդկաստան

3.287.590

8

 Արգենտինա

2.760.990

9

 Ղազախստան

2.717.300

10

 Ալժիր

2.381.410

11

 ԿԴՀ

2.345.410

12

 Սաուդյան Արաբիա

2.149.690

13

 Մեքսիկա

1.958.201

14

 Ինդոնեզիա

1.904.569

15

 Սուդան

1.886.068

 

2)

1

 Չինաստան

1.367.612.968 

 9.Ռուսաստան

     146.041.247

2

 Հնդկաստան

1.258.079.217

10.  Ճապոնիա

127.078.679

3

 ԱՄՆ

320.212.123

11.  Մեքսիկա

119.211.789

4

 Ինդոնեզիա

252.271.522

12.  Ֆիլիպիններ

101.574.614 (2007)

5

 Բրազիլիա

201.739.269

13  .Եթովպիա

93.967.524

6

 Պակիստան

187.242.949

14  .Վիետնամ

92.237.338

7

 Նիգերիա

178.050.883

15 .Եգիպտոս

85.082.869

8

 Բանգլադեշ

156.229.090

 

1.      Նշեք 5 սահմանադրական և 5 բացարձակ միապետություններ

1.Հայաստանի հանրապետություն                                1. Օման

2.Ռոսաստանի դաշնություն                                             2. Սաուդյան Արաբիա

3.ԱՄՆ                                                                                           3. Քաթար

4.Ֆրանսիա                                                                               4. ԱՄԷ

5.Բրազիլիա                                                                              5.Շվազիլենդ

 

 

 

 

1.Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել ռասսաների տեղաբախման հիմնական շրջանները:

Հիմնական ռասսաներն են՝ Եվրոպոիդ, Մոնղոլոիդ, Նեգրոիդ, Ավստոլորդ:

2. Գրել հետևյալ երկրներում գերիշխող դավանանքը՝ նշելով նաև համաշխարհային կրոնի ուղղությունը. Արգենտինա, Իսրայել, Ճապոնիա, Չինաստան, Ռուսաստան, Ֆրանսիա, Կանադա, ԱՄՆ, Իրան, Սաուդյան Արաբիա, Ալժիր, Նիգեր, Վիետնամ, Նիդերլանդներ, Կազախստան, Ուկրաինա, Թուրքիա, Ուրուգվայ, Վրաստան, Բրազիլիա, Ավստրալիա, Մոնղոլիա, Հունաստան, Լեհանստան, Հս. Կորեա, Հայսատան:

Համաշխարհային կրոնի ուղղություններն են` բուդդայականություն, քրիստոնեություն, հուդայականություն և մահմեդականություն: Այս չորս  կրոնի ուղղություններն են` տարածված աշխարհի տարբեր երկրներում:

Արգենտինա – Քրիստոնեություն

Իսրայել – Քրիստոնեություն

Ճապոնիա – Բուդդայականություն

Չինաստան – Բուդդայականություն

Ռուսաստան – Քրիստոնեություն

Ֆրանսիա – Քրիստոնեություն

Կանադա – Քրիստոնեություն

ԱՄՆ – Քրիստոնեություն

Իրան – Մահմեդականություն

Սաուդյան Արաբիա – Մահմեդականություն

Ալժիր – Մահմեդականություն

Նիգեր – Քրիստոնեություն

Վիետնամ – Բուդդայականություն

Նիդերլանդներ – Քրիստոնեություն

Կազախստան – մահմեդականություն

Ուկրաինա – Քրիստոնեություն

Թուրքիա – Մահմեդականություն

Ուրուգվայ – Քրիստոնեություն

Վրաստան – Քրիստոնեություն

Բրազիլիա – Քրիստոնեություն

Ավստրալիա – Քրիստոնեություն

Մոնղոլիա – Բուդդայականություն

Հունաստան – Քրիստոնեություն

Լեհանստան – Քրիստոնեություն

Հս. Կորեա – Բուդդայականություն

Հայաստան – Քրիստոնեություն

3. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել 5 բազմազգ (պոլիեթնիկ) և 5 միազգ  (մոնոէթնիկ) երկիր:

 

 

 

 

 

 

1. Բնակչության վերարտադրության վրա որ գործոններն են ազդում և ինչպես:

Բնակչության վերարտադրության վրա ազդում են երկրի զարգացվածությունը, մարդկանց աճը կամ նվազումը քանի որ երբ երկիրը զարգացած է, այնտեղ աճը նվազում է, իսկ եթե ոչ զարգացած է՝ հակառակը: Մարդկանց աճը և նվազումը (ծնունդները և մահերը) կազմում է վերարտադրության կարևորագույն մասը և այդ պատճառով այն ազդում է վերարտադրության վրա:

2. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշեք 15 երկիր, որտեղ բնակչության վերարտադրության առաջին տիպն է:

Ընտրած երկրներ՝ Ռուսաստան, Պորտուգալիա, Ֆրանսիա, Ղազախստան, Հնդկաստան, Իսպանիա, Մեծ Բրիտանիա, Չինսատան, Մեքսիկա, Կանադա, Ուկրանիա, Ֆինլանդիա, Գրելիանդիա, ԱՄՆ, Ալյասկա:

3. Ուրվագծային քարտեզի վրանշեք 15 երկիր, որտեղ բնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպն է:

Ընտրած երկրներ՝ Եգիպտոս, Ուգանդա, Սվազիլենդ, Լեսոտո, Զաիր, Անգոլա, Նիգեր, Նիգերիա, Սուդան, Սոմալի, Կոլումբիա, Բրազիլիա, Պերու, Բոլիվիա, Վենեսուելա:

4. Նշած երկրները առանձնացրեք ըստ վերարտադրության առաջին և երկրորդ տիպի` Ֆրանսիա, Նիգերիա, Սաուդյան Արաբիա, Պորտուգալիա, Ռուսաստան, Արգենտինա, Սիրիա, Կանադա, Ճապոնիա, Պակիստան, Հնդկաստան, Բելգիա, Գերմանիա, Իտալիա, Չինաստան, Ալժիր, Հայաստան, Ուկրաինա, Իսպանիա, Քենիա, Կամերուն, Մալթա, Ինդոնեզիա, Ավստրալիա, Չադ, Նոր Զելանդիա, Հունաստան, Եմեն:

Առաջին տիպ – Ֆրանսիա, Պորտուգալիս, Ռուսաստան, Արգենտինա, Կանադա, Ճապոնիա, Բելգիա, Գերմանիա, Իտալիա, Չինաստան, Հայաստան, Ուկրանիա, Իսպանիա, Հունաստան:

Երկորդ տիպ – Նիգերիա, Սարուդյան Արաբիա, Սիրիա, Պակիստան, Հնդկաստան, Ալժիր, Քենիա, Կամերուն, Մալթա, Ինդոնեզիա, Ավստալիա, Չադ, Նոր Զելանդիա, Եմեն:

 

 

 

 

 

 

 

 

Բնական ռեսուրսների տեղաբաշխում`

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.    

 

 

 

Ի՞նչ տարբերություն կա բնական ռեսուրսների և բնական պայմանների միջև: 

Բնական  ռեսուրները կարող են օգտագործվել որպես աշխատանքի առարկա կամ մեկ այլ բան: Բնական պայմաններ, բնության օբյեկտների և երևույթների ամբողջությունը, որը գոյություն ունի մարդկանց գործունեությունից անկախ, ազդում Է կենդանի օրգանիզմների, մարմինների և երևույթների վրա: բնական պայմանները միշտ եղել են և մնում են նույնը, իսկ ռեսուրսները կարող են փոխվել և ավելանալ։

 

2.     Կարո՞ղ է բնական պայմանը ժամանակի ընթացքում դառնալ բնական ռեսուրս, բերեք օրինականեր:

Օրինակ, Սևանա լճի ջուրը բնական պայման է մարդկանց հանգստի, ջրաէլեկտրաէներգետիկ արդյունաբերության, ձկնաբուծության համար, քանի որ այդ գործունեությունների ժամանակ բնությունից ջուր չի վերցվում: Իսկ երբ այդ ջուրը հասնում է Արարատյան հարթավայրի դաշտերն ու այգիները և օգտագործվում ոռոգման համար, այսինքն կորզվում բնությունից՝ դառնում է բնական ռեսուրս: Նույն կերպ, անտառներն ու կենդանիները զբոսաշրջության կազմակերպման համար բնական պայման են, իսկ դրա տարածքում ապրող տեղաբնիկների համար՝ բնական ռեսուրս (Օրինակ՝ Պերուի բնակչության օգտագործած մսի 85%-ը վայրի կենդանիների միսն է):

 

 

3.     Նշեք հինգ սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս և հինգ սպառվող վերականգնվող ռեսուրս:

սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս-ջուր,օդ,մետաղ, նավթը, քարածուխը  

սպառվող վերականգնվող ռեսուրս- հողը, կաշի   Վերականգնվող են կենսաբանական (բուսական և կենդանական) ռեսուրսները: Այս ռեսուրսները վերականգնվում են միայն փոքր չափով սպառվելու պայմաններում:

 

 

 

4.     Նշեք հինգ ռեսուրս, որոնք սպառվելու դեպքում կարելի է փոխարինել այլ ռեսուրսով: 

Փայտ

Քար

Ոսկի

Գազ

Նավթ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Related image

Դաս 1

 

1.     Ինչպե՞ս է առաջացել աշխարհագրությունը

 

Դարեր շարունակ աշխարհագրությունն ուսումնասիրել է միայն բնությունն ու բնական երևույթները: Ըստ էության այդ ուսումնասիրությունը կատարողը եղել է բնական (ֆիզիկական) աշխարհագրությունը: Սակայն, երբ վերածննդի ժամանակաշրջանում հայտնագործվեցին նոր տարածաշրջաններ, ինչպես նաև զարգացան արդյունաբերությունն ու տրանսպորտը, աշխարհագրության կազմում հիմնադրվեց նոր ենթաճյուղ` տնտեսական աշխարհագրությունը, որն սկսեց ուսումնասիրել տնտեսության տեղաբաշխման հարցերը: Տնտեսական աշխար- հագրության զարգացման արդյունքում աշխարհագրությունը դադարեց պարզ` միայն բնական գիտություն լինելուց և դարձավ բարդ գիտություն, տարբերվելով մյուս բոլոր գիտություններից: Այսպես օրինակ` եթե կենսաբանությունն ու ֆիզիկան մտնում են բնական գիտությունների մեջ, իսկ պատմությունն ու տնտեսագիտությունը` հասարակական, ապա աշխարհագրության մի ենթաճյուղը` բնական (ֆիզիկական) աշխարհագրությունը մտնում է բնական գիտությունների, իսկ մյուսը` տնտեսական աշխարհագրությունը` հասարակական գիտությունների մեջ: Այս- պիսով` աշխարհագրությունը միակն է, որ միաժամանակ և՛ բնական, և՛ հասարակական գիտություն է:

 

 

2.     Որո՞նք են ժամանակակից աշխարհագրության հիմնախնդիրները: 

Ներկայումս հասարակական աշխարհագրության գլխավոր խնդիրներն են. ա) առավելագույն խորությամբ ուսումնասիրել և ճանաչել մադու շրջակա միջավայրի ինքնազարգացման և ինքնակառավարման սահմանները, որպեսզի մարդու տնտեսական գործունեությունը կազմակերպվի այնպես, որ երբեք չխախտվեն այդ սահմանները և շրջակա միջավայրը պահպանվի այնպիսի վիճակում, որը հնարավորություն կընձեռի մարդկությանը մշտապես ապահովել անհրաժեշտ բնական ռեսուրսներով, բ) խորը ուսումնասիրել բնակչության և տնտեսության տեղաբաշխումը և ապա` գնահատել, այսինքն` որոշել, թե այդ տեղաբաշխումն ինչքանո՞վ է ճիշտ և ինչքանո՞վ է նպաստում երկրի հասարակական զարգացմանը: Այդ գնահատման համար օգտագործվող չափորոշիչը տնտեսության տեղաբաշխման արդյունավետությունն է, որն արտահայտում է, թե որքա՞ն նյութեր, էներգիա, աշխատաժամանակ և դրամ է ծախսվել և դրա դիմաց ի՞նչ արդյունք է ստացվել, գ) կանխատեսել բնության վրա մարդու գործունեության ազդեցության բոլոր հնարավոր հետևանքները: Այս խնդիրն առավել կարևորվեց այն պատճառով, որ բնության վրա անխոհեմ ազդեցության հետևանքով Երկրագնդի տարբեր մասերում առաջացան բազմաթիվ բացասական երևույթներ: Դրանցից են, օրինակ` Սևանա և Արալյան լճերի ջրի մակարդակների իջեցումն ու դրա հետևանքով առաջացած էկոլոգիական ծանր իրավիճակը կամ էլ` Աֆրիկայի անապատային տարածքի ընդարձակումը սավաննաների տարածքի հաշվին: Այսպիսով` XX դ. կեսից հետո փոփոխվել են հասարակական աշխարհագրության դերն ու խնդիրները. սոսկ աշխարհագրական փաստեր նկարագրող գիտությունից աշխարհագրությունը դարձել է դրանք բացատրող, ինչպես նաև` մարդկության համամոլորակային և տարածա- շրջանային հիմնախնդիրների լուծմանը մասնակցող գիտություն: Հասարակական աշխարհագրությունը սերտորեն կապված է հարակից մի շարք գիտու- թյունների հետ և օգտվում է դրանց դրույթներից ու հետազոտություններից: Դրանցից են` օրի- նակ` տնտեսագիտությունը, պատմությունը, սոցիոլոգիան, քաղաքագիտությունը, ժողովրդա- գրությունը

 

 

3.       Նշեք 5 բնական և 5  հասարակական գիտություն, որո՞նք կապ ունեն աշխարհագրության հետ: Հնարավորության դեպքում ցույց տվեք այդ կապը: 

 

    հասարակական գիտություն- տնտեսագիտությունը, պատմությունը, սոցիոլոգիան, քաղաքագիտությունը, ժողովրդագրությունը:

 

.     բնական գիտություն- Ֆիզիկա, քիմիա, բնագիտություն, գեոլոգիա, երկրաբանություն աստղագիտություն, օդերևութաբանությունը: